Phản ứng Vụ bắn rơi Sukhoi Su-24 năm 2015

Các bên liên quan

Nga

  • Vài tiếng sau vụ máy bay bị bắn, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết vào ngày 24/11/2015 khi đang gặp vua Jordan Abdullah II của Jordan,[20] rằng chiến đấu cơ nước này bị bắn rơi "như một cú đâm từ sau lưng và được thực hiện bởi những kẻ đồng lõa với khủng bố".[21] và rằng quan hệ Nga-Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị ảnh hưởng.
  • Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov dự định viếng thăm Thổ Nhĩ Kỳ ngày 25/11, đã tuyên bố hủy bỏ chuyến đi của ông sau khi biến cố này xảy ra.[12][22] Nga cho đây là một vụ khiêu khích có tính toán trước. Ngoại trưởng Sergej Lawrow nói tại Moskau, sau khi nói chuyện qua điện thoại với đồng nghiệp Thổ Feridun Sinirlioglu: "Nga có đủ dữ liệu về điều này. Đây rõ ràng là một cuộc phục kích, họ chỉ chờ cơ hội để làm được chuyện đó." [7]
  • Ngày 28.11, Putin ra lệnh chính quyền, lập một danh sách hàng hóa Thổ Nhĩ Kỳ mà sẽ bị cấm hay hạn chế nhập cảng vào Nga. Các hãng Thổ sẽ phải ngưng một số hoạt động mà chính quyền Nga đưa ra, các hãng Nga từ 1 tháng 1 năm 2016 tạm thời sẽ không được nhận người Thổ vào làm. Các hãng du lịch Nga sẽ không được tổ chức các chuyến đi du lịch sang Thổ. Các hãng hàng không không được bay các chuyến bay chỉ chuyên chở khách du lịch (charter flight) giữa Nga và Thổ. Trước đó một ngày, Nga cho biết là kể từ 1 tháng 1 người Thổ muốn vào Nga lại phải xin giấy phép nhập cảnh.[23]
  • Ngày 2 tháng 12, trong một cuộc họp báo với ký giả ngoại quốc, Thứ trưởng Quốc phòng, ông Anatoly Antonov nói Thổ Nhĩ Kỳ là khách hàng mua dầu "ăn cắp" lớn nhất từ Syria và Iraq, và cho biết: ""Theo các thông tin có được, người lãnh đạo chính trị cao nhất của đất nước, Tổng thống Erdogan và gia đình ông, liên quan tới vụ kinh doanh phạm tội này." [24]
  • Ngày 3 tháng 12, trong bản thông điệp liên bang thứ 22 của nước Nga. Tổng thống Nga Vladimir Putin nhấn mạnh cần phải tiêu diệt khủng bố trước khi chúng tiếp cận nước Nga. Ông cũng tuyên bố Nga sẵn sàng hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến những vấn đề an ninh nhạy cảm của khu vực. Bên cạnh đó, ông cũng tuyên bố: "Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ phải chịu trách nhiệm trực tiếp về sinh mạng của quân nhân Nga tại Syria".[25]

Syria

  • Bộ trưởng Thông tin Syria Omran al-Zoubi cho biết vụ bắn rơi là một "tội phạm mới" sẽ được bổ sung vào hồ sơ của các nhóm nổi dậy đang chiến đấu ở trong nước và những quốc gia tài trợ và trang bị vũ khí cho họ; ông đề cập đến Thổ Nhĩ Kỳ, Ả Rập Saudi và Qatar là những quốc gia ủng hộ mạnh mẽ như vậy.

Thổ Nhĩ Kỳ

  • Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi NATO họp bất thường vào cuối ngày 24/11[26]. Thủ tướng Ahmet Davutoglu đã bảo vệ các hành động nói rằng Thổ Nhĩ Kỳ có quyền "áp dụng tất cả các loại biện pháp" chống lại xâm phạm biên giới như một "nghĩa vụ quốc gia", mà không dẫn đến một sự gây hấn chống lại bất kỳ lãnh thổ nước ngoài. Ông cũng kêu gọi hành động theo hướng "dập tắt ngọn lửa đang cháy ở Syria."
  • Sàn giao dịch tiền tệ liên ngân hàng NgaBorsa Istanbul Thổ Nhĩ Kỳ đã giảm hơn 1%, trong khi đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ cũng giảm sau khi có tin vụ bắn rơi máy bay Nga[26]. Hàng chục người biểu tình đã được ghi nhận bên ngoài lãnh sự quán Nga tại Istanbul biểu tình phản đối hoạt động của Nga tại khu vực có dân Turkmen sinh sống ở Syria[27].

EU và NATO

Các nước khác kêu gọi các bên xuống thang.

  • Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Donald Tusk, kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ và Nga giữ "đầu lạnh và bình tĩnh" trong thời điểm khó khăn này sau khi bắn rơi máy bay Nga. Tuyên bố này đã được ủng hộ bởi Đại diện cấp cao Đối ngoại của Liên minh châu Âu Ngoại giao Federica Mogherini, kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ và Nga tránh leo thang[28][29].
  • Tổng thống Cộng hòa Séc Miloš Zeman nói rằng hành động của Thổ Nhĩ Kỳ là "một mức chỉ làm tăng căng thẳng trong khu vực". Thủ tướng Bohuslav Sobotka cho biết đây là "một bất ngờ khó chịu đó cho thấy vẫn chưa có sự phối hợp tốt giữa các quốc gia tham gia trong khu vực", do đó, cần phải có giao tiếp trực tiếp tốt hơn trong số những quốc gia tham dự chiến sự trong khu vực; tuyên bố này được Bộ trưởng Ngoại giao Lubomír Zaorálek hưởng ứng[27].
  • Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier kêu gọi "thận trọng" đối với sự cố và các cuộc đàm phán hòa bình Syria ở Vienna không nên dừng lại. Phó thủ tướng Đức Sigmar Gabriel gọi hành động của Thổ Nhĩ Kỳ không thể đoán trước: "Sự việc này cho thấy lần đầu tiên chúng ta phải đối phó với bên hành động mà không thể đoán trước theo báo cáo từ các bên khác nhau của khu vực - đó không phải là Nga, mà là Thổ Nhĩ Kỳ."[30][31]
  • Đại diện Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, quốc gia đang tham gia hoạt động quân sự ở Syria, nói rằng Hoa Kỳ không liên quan trong vụ bắn rơi máy bay Nga. Chiếc máy bay bị bắn hạ bởi một máy bay F-16 của Không quân Thổ Nhĩ Kỳ.[32][33][34]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Vụ bắn rơi Sukhoi Su-24 năm 2015 http://live.aljazeera.com/Event/Turkey_downs_Russi... http://live.aljazeera.com/Event/Turkey_downs_Russi... http://www.bbc.com/news/world-middle-east-34913173 http://www.bbc.com/news/world-middle-east-34982951 http://www.business-standard.com/article/internati... http://www.buzzfeed.com/franciswhittaker/warplane-... http://www.deccanchronicle.com/151124/world-europe... http://www.dnaindia.com/world/report-turkey-shoots... http://www.ibtimes.com/what-fencer-su-24-what-know... http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/2...